Oecumenisch Patriarch Bartolomeus en Paus Franciscus bidden samen bij het Heilig Graf.

25 mei 2014 – JERUZALEM – Zijne Al Heiligheid Oecumenisch Patriarch Bartolomeus en Zijne Heiligheid Paus Franciscus vierden vandaag een mijlpaal van 50 jaar voortzetting van het nalatenschap van hun voorgangers Paus Paulus VI en Oecumenisch Patriarch Athenagoras.

Samengekomen bij de Apostolische Delegatie in Jeruzalem, in de Oude Stad, tekenden de wereldwijde leiders van de Rooms Katholieke en Orthodoxe Kerken een gezamenlijke verklaring waarin zij hun belofte en verwachting bevestigden voor een totale sacramentele unie in gehoorzaamheid aan het gebod van Jezus Christus dat zijn “leerlingen één mogen zijn”. Zij drukten ook hun diepe bezorgdheid uit voor de problemen der Christenen in het Midden Oosten en bevestigden nogmaals hun vurig engagement voor eerbied voor Gods schepping. Tenslotte, benadrukten ze het belang van dialoog tussen de wereldreligies.

Nadat de gezamenlijke verklaring ondertekend was, gingen beide Christelijke wereldleiders naar de Verrijzeniskerk, waar zij het Heilig Graf vereerden, het Graf van Christus. Na enkele privé momenten in de Cenotaaf, gingen zij voor in een oecumenisch dankgebed, samen met andere lokale Christelijke leiders en gelovigen van over heel de wereld. In zijn toespraak zei Patriarch Bartolomeus:

“Vijftig jaar geleden wierpen twee grote kerkleiders, de latere Paus Paulus VI en Oecumenisch Patriarch Athenagoras de vrees van zich af, bevrijdden zij zichzelf van de vrees die een millennium lang geheerst had, de vrees die de twee oude Kerken van het Westen en het Oosten van elkaar verwijderd hield. Vandaag staan we hier, samen met Zijne Heiligheid Paus Franciscus, als hun opvolgers, in hun voetsporen tredend  en hun heroïsch initiatief erend. We hebben elkaar liefdevol omarmd en gaan verder op het pad naar totale vereniging met elkaar in liefde en waarheid opdat de wereld moge geloven dat geen enkele andere weg naar leven leidt tenzij die van de liefde, verzoening, oprechte vrede en trouw aan de Waarheid.”

De Gezamenlijke Verklaring en alle opmerkingen van Oecumenisch Patriarch Bartolomeus kan je vinden op: http://www.apostolicpilgrimage.org

De beslissing om de bijeenkomst van 1964 van Paulus VI en Athenagoras te herdenken was een voorstel van Oecumenisch Patriarch Bartolomeus tijdens de installatie van de nieuwe paus in maart 2013. Toen woonde voor de eerste maal in de geschiedenis een Oecumenisch Patriarch de installatie bij van de Bisschop van Rome. Tijdens die feestelijke dagen, bereikten ze in een privé gesprek een akkoord om deze bijzondere verjaardag samen te herdenken.

Vervolgens kondigden beide leiders hun voornemen aan elkaar in Jeruzalem te ontmoeten om deze vijftigste verjaardag te vieren van de bijeenkomst van hun voorgangers, Paus Paulus VI en Oecumenisch Patriarch Athenagoras. Toen, in 1964, ontmoetten een Oecumenisch Patriarch en een Paus elkaar voor het eerst in meer dan vijfhonderd jaar. Deze historische ontmoeting leidde tot het opheffen van de “vervloeking” (Ανάθεμα) op 7 december 1965, die de twee Kerken scheidde sinds 1054.

Homilie door Zijne Al Heiligheid Oecumenisch Patriarch Bartolomeus
bij het gezamenlijk gebed bij het Heilig Graf, 25 mei 2014

“Wees niet bevreesd; ik weet dat gij Jezus zoekt, de gekruisigde. Hij is niet hier.
Hij is verrezen zoals Hij gezegd heeft; komt zien naar de plaats waar Hij gelegen heeft” (Matt. 28; 5-6).

Uwe Heiligheid en geliefde broeders in Christus, Uwe Zaligheid patriarch van de Heilige Stad Jeruzalem, welgeliefde broeders en concelebranten in de Heer.
Uwe Eminenties, Uwe Excellenties, en zeer geachte vertegenwoordigers van de Christelijke kerken en confessies, geachte broeders en zusters,

Het is met ontzag, emotie en respect dat wij staan voor “de plaats waar de Heer gelegen heeft”, het leven schenkende graf waaruit leven verrees. Wij zeggen de oneindig genadige God dank, die ons, Zijn onwaardige dienaren, weer waardig maakte voor deze opperste zegening pelgrims te worden op de plaats waar het mysterie van de redding der wereld plaatsvond. “Ontzagwekkend is deze plaats! Dit kan niets anders zijn dan het huis van God en de poort van de hemel.”  (Gen. 28.17)

Wij zijn gekomen als de mirre dragende vrouwen, op de eerste dag van de week, “om het graf te bezoeken” (Matt. 28.1), en net zoals zij horen wij de engelen roepen: “Wees niet bevreesd. Verwijder uit uw hart alle angst; aarzel niet; wanhoop niet. Dit Graf zendt boodschappen uit van moed, hoop en leven.”

De eerste en de grootste boodschap vanuit dit lege Graf is dat de dood, “onze laatste vijand” (cf. Cor. 15.26), de bron van alle angst en passie, overwonnen is; zij heeft niet langer het laatste woord in ons leven. Zij is overwonnen door liefde, door Hem, die vrijwillig aanvaardde de dood te verduren voor het welzijn van anderen. Elke dood omwille van de liefde, omwille van een ander, is getransformeerd in leven, in waarachtig leven. “Christus is verrezen uit de dood, door de dood neer te slaan op aarde, en aan hen in het graf heeft Hij het leven geschonken.”

Wees dus niet bang van de dood; maar wees ook niet bang van de kwade; ondanks de vele vormen die hij kan aannemen in uw leven. Het Kruis van Christus verzamelde alle pijlen van de kwade: haat, geweld, onrecht, pijn, vernedering – alles wat geleden wordt door de armen, de kwetsbaren, de verdrukten, zij die uitgebaat, gemarginaliseerd of te schande gemaakt worden in onze wereld. Blijf verzekerd, gij allen die in dit leven gekruisigd wordt, dat net zoals bij Christus, het Kruis gevolgd wordt door de Verrijzenis; dat haat, geweld en onrecht niet blijvend zijn; en dat de toekomst toebehoort aan rechtschapenheid, liefde en leven. Daarom moet u naar dit einde toewerken met alle bronnen die u hebt in liefde, geloof en geduld.

Er is ook nog een andere boodschap die ons vanuit dit Graf gegeven wordt, eer dat moment voor ons gekomen is. Namelijk dat de geschiedenis niet kan geprogrammeerd worden; dat het ultieme woord in de geschiedenis niet aan de mens behoort, maar aan God. Vruchteloos hielden de soldaten wacht bij dit Graf. Vruchteloos plaatsten zij een zware steen tegen de deur van het Graf, opdat niemand die zou kunnen wegrollen. Vruchteloos zijn de lange termijn strategieën van de machtigen der wereld, alles wordt uiteindelijk onderworpen aan Gods oordeel en wil. Elke inspanning van de hedendaagse mensheid om zijn toekomst vorm te geven op eigen kracht en zonder God is nutteloze ijdelheid.

Tenslotte, nodigt dit Graf ons uit om een andere angst af te werpen die misschien de meest heersende is in onze moderne tijd: namelijk, de vrees voor de ander, angst voor het onderscheid, angst voor de aanhanger van een ander geloof, een andere religie, een andere overtuiging. Rassendiscriminatie en elke andere vorm van discriminatie zijn nog altijd wijd verspreid in vele van onze hedendaagse gemeenschappen; het ergste is nog dat ze vaak het religieus leven van de mensen vullen. Religieus fanatisme bedreigt nu al de vrede in vele streken op aarde, waar het geschenk van het leven geofferd wordt op het altaar van religieuze haat. Tegenover dergelijke toestanden, is de boodschap van het leven gevende Graf dringend en duidelijk: bemin uw medemens, de andere medemens, de aanhangers van een ander geloof of strekking. Bemin hen als uw broeders en zuster. Haat leidt tot de dood, terwijl liefde “onze angst weggooit” (1 Joh. 4.18) en leidt naar leven.

Geliefde vrienden,

Vijftig jaar geleden, gooiden twee grote kerkleiders, Paus Paulus VI en Oecumenisch Patriarch Athenagoras, onze vrees weg; zij verdreven bij zichzelf de vrees die stand gehouden had gedurende een millennium, een angst die de twee oude Kerken, van West en Oost, van elkaar verwijderd hield, soms zelfs tegen elkaar opzette. Zij stonden voor deze heilige plaats, zij ruilden angst voor liefde. Nu staan wij hier als hun opvolgers, tredend in hun voetsporen en hun heldheftig initiatief erend. Wij hebben elkaar liefdevol omhelsd en stappen samen verder op het pad der  volledige gemeenschap met elkaar in liefde en waarheid (Ef. 4.15) opdat de wereld moge geloven (Joh. 17.21) dat geen enkele andere weg leidt naar leven behalve de weg der liefde, verzoening, waarachtige vrede en trouw aan de Waarheid.

Aan alle Christenen wordt gevraagd dit pad te bewandelen in hun onderlinge relaties – tot welke kerk of geloof zij ook behoren – en aldus een voorbeeld te zijn voor heel de wereld. De weg kan lang en zwaar zijn; inderdaad, voor sommigen kan die soms op een impasse lijken. Toch is het de enige weg die leidt naar de vervulling van de wil van de Heer “dat Zijn leerlingen één mogen zijn” (Joh. 17.21). Het is deze goddelijke wil die de weg opende voor het pad dat de leider van ons geloof, onze Heer Jezus Christus, bewandelde, Hij die gekruisigd werd en verrezen is op deze heilige plaats. Aan Hem behoort de glorie en de kracht en de heerlijkheid, samen met de Vader en de Heilige Geest, tot in de eeuwen der eeuwen. Amen.

“Geliefden, laat ons elkander beminnen; want de liefde is van God.” (1 Joh. 4.7)

Zijne Al Heiligheid Bartolomeus is de Aartsbisschop van Constantinopel, het Nieuwe Rome, en tevens Oecumenisch Patriarch. Hij is de 269^ste  opvolger van de Eerst Geroepen Apostel Andreus, de stichter van de 2000 jaar oude lokale Christelijke Kerk van Constantinopel. De Oecumenische Patriarch is een levende getuige voor de wereld van de pijnlijke en redding brengende strijd van de Orthodoxie voor religieuze vrijheid en aangeboren menselijke waardigheid. Als een burger van Turkije, geeft de persoonlijk ervaring van Zijne Al Heiligheid hem een uniek visie over de permanente dialoog tussen de Christen, Islamietische en Joodse wereld. Hij is in heel de wereld gekend als de “Groene Patriarch” voor zijn baanbrekende initiatieven omtrent het milieu en zijn ecologische theologie. Voor zijn inspirerende inspanningen voor godsdienstvrijheid en mensenrechten, werd Oecumenisch Patriarch Bartolomeus aanzien als een Bruggenbouwer en Vredestichter en bekroond met de Gouden Medaille van het Congres der U.S.A in 1997.