Bidweek voor de eenheid van de christenen (18 – 25 januari 2021)
Blijf in mijn liefde. Dan zal je veel vrucht dragen (Johannes 15,5-9)
De mens is een sociaal wezen. Dat zegt men al eeuwen. Het betekent dat iedere mens verbindingen heeft. We behoren tot een bepaalde familie. We hebben een naam en een identiteit. Die hebben alles met onze afkomst te maken. Niet weinig mensen gaan op zoek naar hun voorouders en leggen een genealogie aan. In een ‘stamboom’ wordt dan mooi de geschiedenis en samenstelling van de familie weergegeven. De boom, met wortel, stam, takken en bladeren drukt de evolutie en de verbondenheid uit.
Als thema voor de oecumenische bidweek 2021 werd voor de verbondenheid gekozen. In het hoofdstuk 15 van het Johannesevangelie vinden we het mooie beeld dat Jezus hiervoor gebruikt: ’Ik ben de wijnstok, jullie de ranken; mijn vader is de wijnbouwer’. Bij de ranken maakt hij een duidelijk onderscheid tussen de vruchtbare ranken, die bijgesnoeid worden, en de onvruchtbare ranken, die weggesneden worden. Vruchtbaarheid vindt zijn oorsprong in de liefde.
Liefde is altijd iets dat mensen verbindt. Uit liefde zijn we allen geboren. Nog anderen zijn in onze familie geboren. Door bloedverwantschap zijn we met elkaar verbonden. Van familieleden die we waarderen en in het hart dragen zijn we graag familie. Het geeft ons een genoegen, vaak niet zonder enige fierheid. Bij het achterhalen van familieverbanden komt men wel eens in het gesprek uit op de zin: ‘Uiteindelijk we allemaal wel ergens familie van mekaar,…langs Adam rond’.
Christenen behoren allemaal tot de christenfamilie, hoe verschillend ze ook zijn. 2021 jaar na Christus bestaat het christendom uit een bonte verscheidenheid aan kerken en gemeenschappen. Tussen die christenen zijn er soms grote verschillen. Maar ze zijn allemaal familie. ‘Langs Christus rond’, zouden we mogen zeggen, zijn alle gedoopte christenen familie van elkaar. De jaarlijkse bidweek voor de eenheid van de christenen brengt dit onder de aandacht.
Bij ‘familie’ horen familiefoto’s. Telkens ik een foto zie van een oecumenische dienst, waarbij de verschillende voorgangers even poseren, heb ik een dubbel gevoel. Mijn eerste gevoel is een goed en positief gevoel: Mooi, prachtig…die christenen uit verschillende kerken slagen erin samen te komen en te bidden! Zoiets zou 50 jaar geleden zeker nog niet mogelijk geweest zijn. Maar een tweede gevoel is eerder negatief: Ze zijn nog altijd niet één! Er blijven verschillen en geschilpunten. Er is nog een weg af te leggen. Er is nog werk in het proces van één worden.
De oecumenische beweging is een lang proces. Pessimisten zien weinig vooruitgang en hebben vaak al de hoop op vereniging opgegeven. Optimisten, daarentegen, trekken zich op aan iedere nieuwe stap tot verzoening. Dat de oecumenische beweging in de voorbije decennia niet is stilgevallen is op zich al bemoedigend. Kardinaal Walter Kasper schreef in 2009 een boek over 40 jaar oecumenische dialoog. Hij koos voor de titel: ‘Een rijke oogst’. Op de voorpagina van de Nederlandstalige editie (van uitgeverij Abdij van Berne) prijkt een passende foto van een bloeiende wijngaard. Zo’n wijngaard uitbouwen vergt veel zorg en tijd. Het is een proces van jaren, precies zoals het oecumenisch proces. Wie erin werkt heeft ijver en geduld nodig, continu en permanent. Pas op die manier kan er groei en vruchtbaarheid zijn.
Bij zijn gebruik van het beeld insisteert Jezus op de intense band tussen rank en wijnstok, dus tussen de leerling en Jezus zelf. Hij zegt: ‘Als iemand in mij blijft en ik in hem, zal hij veel vrucht dragen… Als jullie in mij blijven in mijn woorden in jullie, kun je vragen wat je wilt en het zal gebeuren’. ‘Blijf in mijn liefde’, voegt hij er nog aan toe. Zelf blijft hij in de liefde van de Vader.
Er is dus doorstromende en wederzijdse voeding en bevruchting, dankzij de liefde. Is die er niet, dan verdorren de takken. Een opdracht voor de oecumenische beweging is om niet te verdorren. Verdorren gebeurt wanneer een rank niet meer verbonden is en geen voeding meer krijgt.
Zo is het noodzakelijk dat alle christelijke kerken met de ene Christus verbonden blijven. ‘Los van mij kun je niets’, zei Jezus. De verbondenheid is essentieel. Geen enkele rank is uit zichzelf vruchtbaar. Zo is een christelijke kerk of gemeenschap, die zich isoleert en niet langer verbonden leeft, gedoemd te verdorren of te verworden tot een losse aparte sekte.
In een kerk of gemeenschap die zich blijvend verbonden weet met Christus kan zijn liefde doorstromen. Dan groeit die in vruchtbaarheid, volgens het gebruikte beeld. Het feit dat alle gedoopte christenen en alle kerken hun voedingsbron in dezelfde Christus hebben maakt hen met elkaar verbonden. Het is goed om dat blijvend te beseffen.
Iedere rank moet ook beseffen dat zij niet de enige rank is. Er zijn ook andere. Geen enkele rank is dezelfde, maar ze zijn alle gegroeid uit en aan dezelfde wijnstok. Het is de wijnbouwer een eer (v. 8) als de ranken goede vrucht dragen. En wat vrucht voortbrengt, dat is de liefde. In die liefde, zo is de boodschap voor de leerlingen, moeten ze blijven!
Eigen aan liefde is dat ze veel kan verdragen. Ze houdt vol, ondanks de bestaande verschillen. Liefde is maar blijvend als men ook kan verzoenen en onenigheden bijleggen. Het geldt voor individuen, maar ook voor groepen mensen.
Kerken zullen het maar volhouden als er intern vergeving en verzoening is. Kerken zullen het met elkaar maar volhouden, als ze, over de verschillen heen, liefde en respect voor elkaar blijven betonen. Iedere vruchtbare rank is waardevol en draagt bij tot een goede en gezonde wijngaard. Zo heeft iedere christelijke kerk haar waarde. Meer zelfs, de ene kerk kan de andere stimuleren en helpen vruchtbaar te worden. Daarin zijn spiritualiteit en solidariteit onlosmakelijk met elkaar verbonden. Elke christengemeenschap kan maar groeien als ze geworteld is in Christus. Dan is het een vreugde vast te stellen dat er vele christengemeenschappen zijn die groeien en bloeien. Dan kan het, naar de titel van het boek van Kasper, een ‘rijke oogst’ worden.
Soms zijn er mooie en treffende oecumenische momenten. Zo mochten we op zondag
25 oktober in de stad Brugge een mooie viering van ‘500 jaar Reformatie’ meemaken. De viering vond plaats in de Sint-Walburgakerk, een kerk waarin de Rooms-katholieke gemeenschap aan de Protestantse gemeenschap gastvrijheid verleent om er hun vieringen te houden. De viering en werd bijgewoond door de Rooms-katholieke bisschop van Brugge, Lode Aerts. Tevens waren voorgangers en leden aanwezig uit de Orthodoxe, de Anglicaanse kerk en de Pinkstergemeente. Waren er ooit duistere momenten in de geschiedenis van de Reformatie in Brugge, dan was deze bijeenkomst een heel mooi en historisch oecumenisch gebaar.
In het West-Vlaanderen bestaat de oecumenische studie- en werkgroep, die maandelijks samenkomt. Ze bestaat uit een 30 leden, afkomstig uit verschillende christelijke kerken. De bijeenkomsten kennen een vast stramien: gebedsmoment, broodmaaltijd en werkvergadering.
Er is in de stad Brugge, in de Ezelstraat 83, een oecumenische kapel als bidplaats voor alle christenen. Tevens is er sedert 1979 de overzeese oecumenische link met de Engelse bisdommen Lincoln (Anglicaans) en Nottingham (Rooms-katholiek).
De oecumenische werking in West-Vlaanderen heeft een eigen weblog: http://kerkeninbrugge.wordpress.com
Ook is er oecumenische info te vinden op de facebookpagina ‘Brugse kerken delen licht’.
Gezien de maatregelen omtrent het Covid-19 virus kunnen de gebedsmomenten tijdens de Oecumenische bidweek dit jaar niet fysiek plaatsvinden.
Een papieren brochure is er dit jaar ook niet.
Een online-brochure kan gevonden worden op volgend webadres: www.cib.brussels
Laten we de eenheid onder de christenen dit jaar, meer dan anders, opnemen in ons persoonlijk gebed. Door ons gemeenschappelijk geloof en door ons gebed zijn wij op een bijzondere wijze met elkaar verbonden.
Kan. Henk Laridon,
voorzitter Oecumenische Studie- en Werkgroep West-Vlaanderen
Gebed voor de eenheid
Drieëne God, Schepper en Vader,
Wij loven en danken U.
Uit liefde hebt U de wereld en ook ons geschapen.
Eenheid en liefde mogen wij erkennen in U, Vader, Zoon en Heilige Geest.
Geef dat die eenheid en die liefde in ons mogen doorstromen.
Inspireer ons tot dialoog en ontmoeting.
Vergeef ons onze onenigheid en kortzichtigheid.
Vergeef ons onze eigenwijsheid en fanatieke gedachten.
Toon ons altijd weer Uw liefde.
Laat die ons vruchtbaar maken.
Moge ons zoeken naar verbinding en eenheid vruchten dragen.
Maak ons steeds weer aandachtig voor Uw woord.
Maak ons steeds bewust van onze verbondenheid in en door het doopsel.
Geef ons het goede gevoel van verbondenheid met Jezus Christus,
als ranken aan de wijnstok.
Laat christenen en kerken naar elkaar toegroeien.
Breng verzoening tussen mensen en volkeren.
Moge de verbondenheid van alle christenen
bijdragen tot respect en vrede, in onze omgeving en in heel de wereld,
tot Uw lof en eer.
Amen.
