Verwelkoming
Van 15 t.e.m 19 oktober bracht Zijne Alheiligheid de Oecumenische Patriarch Bartholomeos een bezoek aan de Heilige Athosberg en dit ter gelegenheid van de herdenking van de bevrijding van de 100e verjaardag van de bevrijding van de Turken. Deze viering begon op dinsdag 15 oktober met een verwelkoming in Karyes en het zingen van een Doxologie in de hoofdkerk, het Protaton.
De Patriarch werd er opgewacht door nagenoeg alle abten of higoumens van de 20 grote kloosters van de Heilige Athosberg en nog vele monniken en pelgrims die daar gekomen waren om hem te verwelkomen. Er volgde een processie naar de centrale kerk (Protaton).
Het was een heel mooie en ingenomen dienst. Nadien was er gastmaal voor een beperkte groep.
Patriarchale Pontificale Liturgie in de Protaton kerk te Karyes – Agion Oros 16 oktober 2013
Op 16 oktober ging Zijne Alheiligheid voor in de Patriarchale Liturgie in de kerk van het Protaton te Karyes. De dienst van de Metten begon reeds om 5u in de ochtend. Omstreeks 8.30u werd de Oecumenische Patriarch Bartholomeos verwacht voor de plechtige intrede in de kerk. Eerst zong hij nog afwisselend met het koor het laatste deel van de Metten.
Op het einde, bij het zingen van de Doxologie deed hij de voorbereidende gebeden en werd in het midden van de kerk zijn mandya (sleepmantel van de bisschop) afgenomen. Hij werd vervolgens in het midden van de kerk plechtig aangekleed, terwijl het koor een hymne zong en de diakens de gepaste gebeden zongen voor het aankleden van een bisschop.
Nadat hij volledig was aangekleed, kwamen ook de concelebrerende hiërarchen bij hem staan: Hunne Eminenties de Metropolieten Gennadios van Italië, Germanos van Tranoupolis en Chrysostomos van Myra, alsook Zijne Excellentie Bisschop Athenagoras van Sinope. Zij werden bijgestaan door de abten en/of vertegenwoordigers van de 20 grote kloosters van de heilige Athosberg.
Het was een heel mooie en aangrijpende Liturgie, uitermate mooi verzorgd en gecelebreerd. Er waren twee grote byzantijnse koren die de gezangen prachtig vertolkten. De meeste zangers waren monniken van het klooster van Vatopedie. De Oecumenische Patriarch hield na de lezing van het Evangelie een mooie homilie.
Heel ontroerend en krachtig was het zingen van de Hymne aan de Moeder Gods: deze van ‘Axion Estin’ of ‘Het is waarlijk passend’. Het koor bestaande uit zowat 15 monniken ging toen voor de beroemde en miraculeuze icoon van ‘Axion Estin’ staan. Zij zongen uit volle borst die prachtige hymne, terwijl drie priestermonniken de icoon bewierookten.
De Heilige Communie werd door Bisschop Athenagoras uitgereikt aan de vele orthodoxe gelovigen die van her en der waren gekomen.
Op het einde van de Goddelijke Liturgie volgde een processie met de icoon van ‘Axion Estin’ rond de kerk. Na de icoon liep Zijn Alheiligheid de Oecumenische Patriarch Bartholomeos samen met de 4 hiërarchen en de concelebrerende abten, de koren, monniken en de vele pelgrims.
Na de processie ging men terug de kerk binnen en deelde de Oecumenische Patriarch zelf het antidoron uit. Men kan ongetwijfeld zeggen dat het de Byzantijnse Liturgie op zijn best was! Maar eigenlijk zijn daar geen woorden voor…
Na de dienst ging Zijne Alheiligheid samen met alle celebranten op de trap van de Heilige Gemeenschap staan voor de traditionele foto. Er volgde een officiële ontvangst in dit gebouw en een vergadering met enkele toespraken, gehouden door Z.A. de Oecumenische Patriarch en enkele vertegenwoordigers van de Heilige Berg.
De Patriarch ontving een mooi geborduurd epigonation. De Oecumenische Patriarch bezocht verder nog de Kloosters van Koutloumousiou en de Heilige Panteleimon of het Russische Klooster. De abt van dit laatste nodigde hem uit om er voor te gaan in de Goddelijke Liturgie. Het was voor het eerst dat de Oecumenische Patriarch er een Liturgie celebreerde.
Over de icoon van “Axion Esti”
De “Axion Esti” is de Moeder Godsicoon bij uitstek, waarnaar alle agiorieten zich naar toe richten. Deze miraculeuze icoon van “AXION ESTI” wordt dus steeds in het Protaton bewaard voorraan links in de kerk. Het is de titulaire icoon van de ganse Athosberg en vertegenwoordigd er de Maagd die Christus op haar rechter arm houdt, volgens het model van de “Eleoussa”. De voorzijdeis bedekt met een zilverenbekleding (1836) van 96 cm op 67cm, dat in relief voorstellingen draagt van de Maagd die Christus draagt, de boom van Jesse en de Heilige Drieëenheid. De lege ruimten tussen de profeten evenals de klederen van de Maagd warden versierd met planten die bladeren en fruit dragen.
Volgens de traditie zou voor deze icoon de Aartsengel Gabriël in de Xe eeuw de hymne “Axion Est” (Het is waarlijk passend) hebben gezongen. Deze hymne was tot deze periode ongekend. Door het voortdurend gebed van de monnik die deze scène bijwoonde zou hij vervolgens met zijn vingers deze hymne op een steen hebben gegrift. Sindsdien maakt de hymne deel uit van de Goddelijke Liturgie. Ze wordt onmiddellijk na de epiklese gezongen en verwierf aldus de opmerkelijke ereplaats in het eucharistisch gebeuren.
Elk jaar wordt de “eerste icoon van de Heilige Berg” de dag na Pasen met majesteit in processie rondheen Karyes gedragen.
Deze icoon van “Axion Estin” verliet slechts enkele keren de Heilige Athosberg: de eerste maal in 1963 naar Athene en Pyreus ter gelegenheid van het millennium van de Heilige Berg, in 1985 naar Thessaloniki voor het 2300 jaar bestaan van voornoemde grootstad, in 1987 bij een bezoek van de betreurde Oecumenische Patriarch Dimitrios aan Athene en vorig jaar, in 2012, voor de 100e verjaardag van de stad Thessaloniki.
Hymne “AXION ESTIN”
Het is waarlijk passend U zalig te prijzen O Moeder Gods. Zaliggeprezen en ongschonden Moeder van God. Gij die eerbiedwaardiger zijt dan de Serafijnen. Die zonder smet, God het word hebt gebaard. Gij waarlijk Moeder van god U roemen wij.
