Paus Franciscus bezoekt Oecumenisch Patriarchaat ter gelegenheid
van het patroonfeest van de Kerk van Constantinopel,
het feest van de Heilige Apostel Andreas
CONSTANTINOPEL – 29 en 30 november 2014
Van 29 tot 30 november bracht Paus Franciscus een bezoek aan Turkije om in de eerste plaats er een officieel bezoek te brengen aan de eerste Troon van de Orthodoxe Kerk wereldwijd. De zetel van het Oecumenisch Patriarchaat bevindt zich in de oude en nu arme wijk van de Fanar.
Het is de derde maal dat Paus Franciscus en Oecumenisch Patriarch Bartholomeos elkaar ontmoeten, eerst in Jeruzalem, dan in het Vaticaan en nu in Constantinopel. Constantinopel is een trouwe bondgenoot van de Rooms-Katholieke en zoekt in alle eerlijkheid naar het volledig herstel tussen de twee zuster-Kerken. Het is de vierde paus die een bezoek brengt aan de Fanar: Paulus VI (1967), Johannes-Paulus II (1979) en Benedictus (2006), telkens ter gelegenheid van het patroonsfeest van de Kerk van Constantinopel, het feest van de Heilige Apostel Andreas.
Doxologie – Op zaterdagavond 29 november 2014 werd de Paus plechtig ontvangen door de Oecumenische Patriarch Bartholomeos en de leden van de Heilige Synode. Onze Metropoliet Athenagoras van België was er ook aanwezig als lid van de Heilige Synode en stond aan de zijde van de Oecumenische Patriarch voor de ontvangst van Paus Franciscus.
Tijdens de viering van de Doxologie (dienst van dankzegging) zaterdagavond in Phanar, beklemtoonde de paus dat dit bezoek in het teken stond van de verbondenheid van de katholieke en de orthodoxe Kerk. Zo zei de Paus verder:
“De heilige Petrus en Andreas waren broeders van bij de geboorte, maar door hun ontmoeting met Jezus werden zij broeders in het geloof. Zo moeten ook wij allen broeders zijn die samen geloven in de verrezen Heer.” Paus Franciscus werd er geflankeerd door de oecumenische patriarch Bartholomeus. Het was de eerste ontmoeting in Istanbul tussen beide kerkleiders, die eerder dit jaar samen naar Jeruzalem reisden.
Dit pausbezoek aan de Phanar, de hoofdzetel van het Oecumenische Patriarchaat, versterkt de positie van de Oecumenische Patriarch binnen de wereldorthodoxie. Net als zijn voorganger Benedictus XVI bestempelde ook Paus Franciscus de orthodoxe kerk als ‘zusterkerk’. Hij omschreef de patriarch als zijn ‘geliefde broeder’. Hij prees en dankte patriarch Bartholomeus ook voor zijn inzet voor de eenheid van de christenen.
Op zijn beurt bestempelde de Oecumenische Patriarch Bartholomeos het bezoek kort voor zijn ontmoeting als ‘historisch’, omdat beide kerkleiders samen voor de vrede en de eenheid bidden: “Wij voelen ons als broeders in Christus. Wij willen samenwerken om bij te dragen tot de vrede wereldwijd en het welzijn van de hele mensheid.
De Paus buigt voor Bartolomeus en ontvangt van hem de zegen.
Tijdens de Doxologie in de Patriarchale Kerk van de Heilige Georges in de Phanar, zei Franciscus: “Onze vreugde is groter omdat haar bron ontspruit in onze gedeeld vertrouwen in Gods trouw. Ondertussen vroeg Patriarch Bartolomeus de bemiddeling van de “heilige Vaders”, op wiens leer ons gezamenlijk geloof tijdens het eerste millennium was gebaseerd.”
Aan het einde van zijn toespraak, vroeg Paus Franciscus Patriarch Bartolomeus om zijn zegen en boog voor hem om die te ontvangen. Bartolomeus kuste Franciscus op het hoofd. En zo werd de tweede dag van het pauselijk bezoek afgesloten met een zeer symbolisch gebaar.
Het was al nacht in Istambul de avond van het feest van de Heilige Andreas, Patroonheilige van de Orthodoxe Patriarchale Kerk, toen Franciscus de kerk binnen kwam met zijn broeder Bartolomeus. Hun korte gebedsstonde gaf de wereld een voorsmaakje van wat er morgen zou gebeuren wanner de Paus de Goddelijke Liturgie zou bijwonen die door de Oecumenische Patriarch zal gecelebreerd worden. Bij de ingang van de kerk, vereerde de Paus een groot met zilver beslagen icoon.
In zijn welkomstwoord, sprak Bartolomeus tot Franciscus over de liefde van Apostel Petrus voor zijn broer Andreas, de eerst geroepene. De Patriarch herinnerde aan gelijkaardige bezoeker door hun voorgangers en noemde Paus Paulus VI, Johannes Paulus II en Benedictus XVI. Hij sprak over de wil van Franciscus en de zeer Heilige Kerk van Rome om de broederlijke en stabiele vooruitgang met de Orthodoxe Kerk op weg naar het herstel van de volledige communie tussen de kerken. Bartolomeus zei dat hij het bezoek van Franciscus zag als een gebeurtenis vol gunstige tekens voor de toekomst”.
De Patriarch dankte de Katholieken voor de teruggave van de relikwieën van de heilige Eufemia en sprak ook over de heilige Basilius en de heilige Johannes Chrysostomos. “Moge deze heilige Vaderen op wiens leer ons gezamenlijk geloof van het eerste millennium was gebaseerd, bemiddelen bij onze Heer opdat wij de volle eenheid van onze Kerken mogen terugvinden en aldus Zijn goddelijke wil vervullen”.
Terwijl ik uit ganser harte “dank u” zeg voor uw broederlijk welkom. Ik voel dat onze vreugde groter is omdat haar bron van buiten komt en niet uit onszelf. Zij is geen gevolg van ons engagement, of van onze inspanningen – al zijn die wel degelijk nodig. Zij ontstaat door ons gezamenlijk geloof in de trouw van God”. Zo antwoordde Franciscus.
Franciscus voegde er aan toe: “als we spreken over de vreugde en de vrede die de wereld niet kan geven, maar die de Heer Verrezen Jezus beloofde aan zijn leerlingen. Petrus en Andreas hoorden deze belofte; zij ontvingen deze gave. Zij waren bloedbroeders, maar hun ontmoeting met Christus transformeerde hen tot broeders in het geloof en naastenliefde. Op deze vreugdevolle avond, in dit avondgebed, wil ik dit benadrukken: zij werden broeders in hoop”.
Paus Franciscus woont de Goddelijke Liturgie bij in de Fanar
Op zondag 30 november woont de Paus Franciscus er de Goddelijke Liturgie bij voorgegaan door de Oecumenische Patriarch, in concelebratie met de leden van de permanente Heilige Synode. Tijdens de Goddelijke Liturgie wordt een gemeenschappelijke verklaring van de Paus en de Oecumenische Patriarch voorgelezen.
“Wij moeten blijven streven naar de eenheid van de katholieke en de orthodoxe Kerken. De schreeuw van de vele slachtoffers van het geweld moet ons aansporen dat pad naar de eenheid te versnellen.” Dat zei paus Franciscus, op de feestdag van de Heilige apostel Andreas, op het einde van de Goddelijke Liturgie volgens de byzantijnse traditie in de Sint-Georgioskathedraal van Phanar. “Echte dialoog is steeds een ontmoeting tussen mensen met een naam, een geschiedenis en een gezicht en niet louter een uitwisseling van ideeën.”
Paus Franciscus: “Eenheid betekent niet de onderwerping van de andere, maar de aanvaarding van de gaven die God eenieder heeft gegeven. Ik verzeker ieder van u dat de katholieke Kerk voor het doel van de christelijke eenheid geen enkele andere voorwaarde wil opleggen dan de gedeelde belijdenis van het geloof. Het enige wat de katholieke Kerk wenst en wat ik als bisschop van Rome wens, is de eenheid met de orthodoxe Kerken.”
Franciscus herinnerde aan de breuk in 1054, maar eveneens aan de omhelzing van Patriarch Athenagoras en Paus Paulus VI, 50 jaar geleden in Jeruzalem, evenals de publicatie van het oecumene document ‘Unitatis Redintegratio’, dat 50 jaar geleden door het Tweede Vaticaans Concilie werd gepubliceerd.
“De jonge generaties zijn niet in staat zijn om de wijsheid te verwerven en de hoop levendig te houden, indien wij er niet in slagen om een authentiek humanisme door te geven, dat is gebaseerd op het evangelie en duizend jaar ervaring van de kerk. Jongeren – en daarbij denk ik in het bijzonder aan ontelbare orthodoxen, katholieken en protestanten die elkaar tijdens de door de gemeenschap van Taizé georganiseerde internationale ontmoetingen treffen – dagen ons vandaag uit om vooruitgang te maken in de richting van de volledige christelijke eenheid.”
Zowel de Paus als de Oecumenische Patriarch Bartholomeos benadrukten dat verzoening en eenheid een noodzaak is, “in naam van de armen en vervolgde christenen”. De patriarch deed zijn bijnaam van ‘groene patriarch’ alle eer aan door er nog aan toe te voegen: “Wie de naam van de grote vredestichter aanroept, moet het pad naar de eenheid bewandelen. Wij moeten ons afvragen welke planeet de komende generaties zullen erven, indien wij die planeet zo genadeloos en onomkeerbaar uit hebzucht blijven vernietigen.” .
Ondertekening van de gemeenschappelijke verklaring
Paus Franciscus en de Oecumenische Patriarch Bartholomeos I spreken in een gemeenschappelijke verklaring hun vastbeslotenheid uit tot de versterking van de inspanningen voor de eenheid van alle christenen en in het bijzonder van orthodoxen en katholieken, trouw aan de oproep van Christus.
De herinnering aan de apostelen, die het goede nieuws van het evangelie hebben uitgedragen, door hun verkondiging en het getuigenis van hun martelaarschap, versterkt ons streven om samen in liefde en waarheid op weg te gaan om de onderlinge verdeeldheid te overwinnen. Als herders van de kerk vragen wij onze gelovigen om zich aan te sluiten bij ons gebed, opdat allen mogen een zijn en de wereld zou geloven.”
“Wij spreken onze gemeenschappelijke bezorgdheid uit over de huidige situatie in Irak, Syrië en het hele Midden-Oosten. Wij delen het verlangen naar vrede en stabiliteit en de wil om conflicten op te lossen door dialoog en verzoening. Wij vragen al diegenen die verantwoordelijkheid dragen voor de bestemming van de volkeren om hun engagement voor de lijdende gemeenschappen te versterken, opdat zij in hun geboorteland kunnen blijven. Wij kunnen geen Midden-Oosten aanvaarden zonder de christenen, die er al tweeduizend jaar de naam van Christus belijden. Vele broeders en zusters worden vervolgd en zijn met geweld uit hun huizen verdreven. Soms lijkt het alsof elke waarde van het menselijke leven verloren is, dat mensen niet langer van belang zijn en voor andere belangen kunnen worden opgeofferd, terwijl dit alles op onverschilligheid lijkt onthaald te worden.
De heilige Paulus herinnert er ons aan: Als een lid lijdt, zo lijden wij allen mede. Als een lid verheerlijkt wordt, zo verblijden zich al de leden mede (1 Kor 12,26). Net zoals het bloed van de martelaren de kiem heeft gelegd voor de kracht en vruchtbaarheid van de Kerk, zo kan ook het dagelijkse lijden een effectief instrument zijn voor eenheid. De verschrikkelijke situatie van de christenen en allen die lijden in het Midden-Oosten vereist niet enkel ons onophoudelijke gebed, maar ook een passend antwoord van de internationale gemeenschap.”
Beide kerkleiders benadrukken nog de ernst van de situatie, die de solidariteit van alle mensen van goede wil vereist. Zij beklemtonen de noodzaak van de dialoog met de islam, gebaseerd op wederzijds respect en vriendschap op basis van de gemeenschappelijke waarden.
“Moslims en christenen zijn opgeroepen om samen te werken voor de rechtvaardigheid, de vrede en het respect voor de waardigheid en de rechten van elke persoon, in het bijzonder in gebieden waar christenen en moslims eeuwenlang in vrede hebben samengeleefd en nu gebukt gaan onder de tragische verschrikkingen van oorlog.
Wij roepen alle christelijke leiders op om de interreligieuze dialoog voort te zetten en te versterken en om zich tot het uiterste in te spannen om de vrede en de solidariteit tussen mensen en volkeren te bevorderen.”
Bron: (Kerknet)
Voor meer foto’s: KLIK HIER
Bezoek van Paus Franciscus aan het Oecumenisch Patriarchaat: KLIK HIER
