Brussel 17 maart 2019 – Ook dit jaar werd in het Aartsbisdom van België, op zondag 17 maart 2019, het feest van de Zondag van de Orthodoxie feestelijk gevierd. Aan de orthodoxe viering in de Brusselse kathedraal van de HH. Aartsengelen Michael en Gabriël, voorgegaan door Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België en Exarch van Nederland en Luxemburg, namen Zijne Eminentie Metropoliet Chrysostomos van Kyrineia (Kerk van Cyprus), Zijne Excellentie Bisschop Dositheos (Patriarchaat van Georgië), evenals zeer vele leden van de clerus van diverse orthodoxe aanwezigheden in België deel.
Het was dit jaar een historische viering wegens de zeer hoge aanwezigheid van Zijne Majesteit Koning Filip van België. Zijn aanwezigheid opende de feestelijkheden in het kader van het Gouden Jubileum van het Aartsbisdom van België, 50 jaar na zijn oprichting in de zomer van 1969.
Koning Filip, die bekend staat als een gelovig man en om het onderhouden van goede betrekkingen tussen de staat en de erediensten, aanvaardde de uitnodiging van de verantwoordelijke en enige officiële vertegenwoordiger van het geheel van de Orthodoxe Kerk in België, Metropoliet Athenagoras, en woonde de Goddelijke Liturgie van de Heilige Basilios de Grote bij, in bewondering voor de grootsheid van de orthodoxe traditie en de plechtigheid van de Moederkerk van Constantinopel. Voor de eerste maal bezocht een gekroond staatshoofd de Orthodoxe Kerk sedert haar officiële erkenning door de staat in 1985 en het officiële bezoek van Koning Boudewijn aan de Orthodoxe Parochie van de H. Apostel Andreas te Gent in 1980, ter gelegenheid van de 150ste verjaardag van het bestaan van het Koninkrijk België.
Deze historische gebeurtenis voor het Aartsbisdom van België werd eveneens bijgewoond door Zijne Excellentie de Minister van Justitie en Erediensten, de heer Koen Geens, Zijne Eminentie Kardinaal Jozef De Kesel, Aartsbisschop van Mechelen-Brussel, de Apostolische Nuntius, de hoofden van de erkende erediensten in België en andere vertegenwoordigers van religies, ambassadeurs en andere diplomaten van de diverse orthodoxe landen in België, onder leiding van de Ambassadeur van Griekenland, mevrouw Eleftheria Galathianaki, de politieke autoriteiten van België en Griekenland, de hoogwaardigheidsbekleders van het Oecumenisch Patriarchaat, en vertegenwoordigers van diverse Brusselse verenigingen en vele gelovigen.
Aan het einde van de Goddelijke Liturgie dankte Metropoliet Athenagoras koning Filip hartelijk voor de eer om de uitnodiging te hebben aanvaard en zo zelf de rijkdom van de orthodoxe traditie, alsmede haar Eenheid in de diversiteit mee te ervaren. De Koning ontving een mooi geschilderde icoon van de Heilige Apostel Filip en een ruiker bloemen. Hij dankte ook minister Koen Geens voor de uitstekende samenwerking en steun voor de noden van de orthodoxe kerk, evenals al diegenen die gekomen waren om dit unieke moment bij te wonen. De Minister ontving een icoon van de HH. Kyrillos en Methodios, patroonheiligen van Europa. Kardinaal De Kesel ontving van Metropoliet Athenagoras een zilveren borstkruis.
De Orthodoxe Kerk is sinds de 19e eeuw in België aanwezig en heeft tegenwoordig parochies verspreid over het hele land. In België zijn zo een 150.000 orthodoxe christenen.
Zie ook hieronder de toespraak van Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België.
Toespraak van Metropoliet Athenagoras van België gericht
aan Zijne Majesteit Koning Filip
Orthodoxe Kathedraal Brussel – 17 maart 2019
Sire,
Dat wij vandaag, hier, Zijne Majesteit onze Koning in deze orthodoxe kathedraal mogen ontvangen betekent voor allen hier aanwezig een uitzonderlijk genoegen en een bijzondere vreugde.
We hebben geopteerd Uwe Majesteit uit te nodigen op de Zondag van de Orthodoxie, die de overwinning op het iconoclasme herdenkt, en dus het herstel van de verering van iconen. Het was het 7e en laatste Oecumenisch Concilie – dat in 787 te Nicea bijeengeroepen werd en gemeenschappelijk is voor alle christenen – dat verklaarde dat de iconen dienen te worden vereerd, precies zoals het kostbare en levendmakend kruis en de Heilige Bijbel. Sinds 1983 is de Zondag van de Orthodoxie één van de hoogtepunten van de uitdrukking van de eenheid van de Orthodoxie in België, wat gevierd wordt door een gezamenlijke Goddelijke Liturgie, met de deelname van orthodoxe christenen van diverse nationaliteit.
Dit jaar vieren wij de 50e verjaardag van de oprichting van ons Aartsbisdom, dat jurisdictie heeft over België, Nederland en Luxemburg. De aanwezigheid van de Orthodoxie in de Benelux brengt ons echter naar 1752, waanneer in Amsterdam enkele Griekse kooplieden een eerste orthodoxe parochie uit de grond stampten, toegewijd aan de Heilige Katherina. De Orthodoxie was in het Westen toen de grote onbekende. Daarom ook gaven diezelfde kooplui in 1760 een liturgisch boekje uit met de vertaling van de Goddelijke Liturgie van de Heilige Johannes Chrysostomos in het Nederlands. Toen Griekenland onafhankelijk werd – in dezelfde periode van ons land – keerden de Griekse handelaars terug naar hun land en werd de kapel gebruikt door Anna Pavlovna, die Koningin was geworden van Nederland. Vooraleer ze Koningin werd in Nederland, verbleef Anna Pavlovna regelmatig in Brussel, in wat vandaag gekend is onder het Paleis der Academiën, en pal naast het Koninklijk Paleis ligt. In dit Paleis liet ze een orthodoxe kapel bouwen, die wellicht de eerste orthodoxe kapel in ons land moet zijn geweest. Een tweede kapel vonden we terug in 1862 in de gebouwen van de Russische Ambassade in Brussel. Deze was bestemd voor het personeel van deze Ambassade.
In het jaar 1900 wordt een eerste orthodoxe parochie opgericht, in Antwerpen, voor de Griekse zeelui. Sindsdien zien we een permanente orthodoxe aanwezigheid tot ontwikkeling komen, met als hoogtepunt de massale komst van Griekse gastarbeiders, op de uitnodiging van onze burgerlijk autoriteiten. Dit heeft uiteindelijk geleid tot de oprichting van het Orthodox Aartsbisdom van België en Exarchaat van Nederland en Luxemburg, van dewelke we dit jaar de 50e verjaardag vieren. In november dit jaar vieren we dit Gouden Jubileum met Zijne Alheiligheid de Oecumenische Patriarch Bartholomeos, die in deze Kathedraal zal voorgaan in de Goddelijke Liturgie.
In 1985 werd de orthodoxe eredienst in ons land officieel erkend en zo kon onze Kerk zich verder ontwikkelen tot een kleine en dynamische Kerk, die groeiend is door migratie. Ze heeft een plaats gekregen in onze samenleving en werkt in harmonie samen met de hoge vertegenwoordigers van de andere christelijke Kerken en monotheïstische religies. De Metropoliet-Aartsbisschop van het Oecumenisch Patriarchaat vertegenwoordigt het geheel van de Orthodoxe Kerk in ons land, met inbegrip van de Oud-Orientaalse Kerken.
Het is ons dan ook een waar genoegen hier de Minister van Justitie, Koen Geens, en de vertegenwoordigers van de erkende erediensten te verwelkomen, in het bijzonder Kardinaal Jozef De Kesel, die ik ken van toen ik leerling was aan het College waar hij lesgaf. Met dhr. Koen Geens hebben we een Minister van Justitie die ons steunt als nooit tevoren en die met zijn team zorgt voor de goede samenwerking tussen de Staat en de erediensten.
Sire, Onze Kerk is heel dankbaar voor de plaats die ze toebedeeld krijgt in onze samenleving en is er zich van bewust dat we samen moeten werken voor een gezegende toekomst voor ons land en diens bevolking. We weten welke voorname rol Uwe Majesteit hierin kan spelen. Daarom ook bidden we in elke orthodoxe kerk en tijdens elke liturgische viering “voor onze Koning Filip en Koningin Mathilde, voor de regering van ons land en voor allen die er wonen”.
Wij allen die hier vandaag rondom U staan, zullen aan uw bezoek een onvergetelijke en uitstekende herinnering bewaren. Moge dit bezoek en deze ontmoeting ook voor U, Sire, een mooie herinnering blijven. Het weze ons daarom toegelaten U als aandenken aan dit bezoek een icoon te schenken van uw patroonheilige, de Heilige Apostel Filip en bloemen.
We bidden opdat God Uwe Majesteit een goede gezondheid schenke en nog vele jaren.
