ICONENATELIER
VAN DE HEILIGE JOHANNES VAN DAMASCUS
in de schoot van de Orthodoxe parochie
van de HH. Konstantijn en Helen te Brugge
Inleiding
Voor de Orthodoxe Kerk heeft de icoon een bijzondere betekenis. Zij is niet gelijk te stellen met de schilderijen en beelden zoals wij er veel in de kathedralen en kerken van onze gewesten kunnen vinden. In de icoon wordt ons de voortdurende aanwezigheid van Christus en de Heiligen geopenbaard. De icoon onttrekt de gelovigen aldus aan het vals levensbeeld, waarin ze dagelijks gedompeld worden. Die openbaring geeft hen een “realiteitszin”, die niet tot deze wereld maar tot de eeuwigheid behoort. De icoon is de openbaring van een persoonlijke aanwezigheid. Door de Icoon treedt men binnen in de wereld der “Goddelijke dingen”. Langs de Icoon maken God en de Heiligen hun bestaan kenbaar en mededeelbaar. Zo doet de Icoon beroep op onze zintuigen, en omvormt ze onze gevoelsfaculteiten.
Oprichting van het iconenatelier:
Voor het eerst in Vlaanderen is men gestart in mei 2000 in Brugge met een iconenatelier welke is geopend onder de naam en de bescherming van de H. Johannes van Damascus.
De organisatie en het initiatief van deze iconencursus kwam tot stand door Agnes Laroy, Vader Bernard Peckstadt en Ann Denys die de noodzaak van een iconenatelier in onze streek wel belangrijk vonden.
De Heilige Johannes van Damascus
Over de Heilige Johannes van Damascus
De Heilige Johannes, priester en kerkleraar werd te Damascus (ook wel Johannes van Damascus genoemd) in de tweede helft van de 7e eeuw geboren uit christelijke ouders.
Na diepgaande studie van de wijsbegeerte trad hij in in het klooster van de heilige Sabbas bij Jeruzalem en werd later priester gewijd. Hij schreef verschillende theologische werken, met name ter verdediging van de verering van de afbeeldingen van Christus en de Heiligen. Hij stierf in het midden van de 8e eeuw.
We vieren zijn feest op 4 december.
Over de iconen cursus: De eerste 12 jaren:
In het jaar 2000 nam onze dierbare Agnes Laroy ter zaliger gedachtenis samen met Vader Bernard en Ann het initiatief tot het opstarten van “het iconenatelier Johannus van Damascus” in de schoot van de orthodoxe parochie te Brugge. Velen onder ons hebben hier de eerste pasjes gezet in het iconen schilderen en we kijken met heel veel warmte terug naar de voorbije jaren.
De eerste iconencursus had plaats van 8 mei tot 19 mei 2000 en dit in de schoot van de Orthodoxe parochie van de H.H.Konstantijn en Helena te Brugge.
Weliswaar heeft dit steeds plaats in de Orthodoxe parochie te Brugge maar staat open voor alle geïnterseerde orthodoxen en zelfs in oecumenisch verband voor onze broeders en zusters van de andere christelijke kerken.
De eerste 12 jaren werden de cursussen steeds geleid door Vader Chrysostomos Pijnenburg uit Wenen (Oostenrijk) met de medewerking van Agnes Laroy en Ann Denys, twee leden van de orthodoxe parochie van Brugge. Vader Chrysostomos is geboren in Nederland en Aartspriester in de Heilige Nicolaas Kathedraal in Wenen, waar hij als iconograaf door de jaren heen een grote bekendheid verwierf.
Het aantal cursisten werd steeds beperkt tot 12 om een zo persoonlijk mogelijke begeleiding te verzekeren. Tijdens deze cursusen gaf men ook steeds uitleg over de plaats van de iconen in de orthodoxe kerk. Ook schonk men er de nodige aandacht dat het schilderen van iconen steeds begint met een gebed en ook het schilderen zelf steeds in gebed zou moeten gebeuren. De iconencursus werd steeds beëindigd met de wijding van de nieuw geschilderde ikonen.
Tenslotte willen wij hier dan ook Vader Chrysostomos van harte danken voor de vele jaren dat hij hier deze iconencursussen heeft geleid alsook Agnes (ter zaliger gedachtenis), Ann, Victoria, Hugo, Bernadette en vele anderen die steeds met een even groot enthousiasme hierbij geholpen hebben.
De cursus vanaf 2012
Na het overlijden van Agnes was het haar uitdrukkelijke wens dat het iconenatelier verder zou kunnen blijven bestaan. Ook de Brugse, orthodoxe parochie van de Heiligen Konstantijn en Helena vindt dit zeer belangrijk en van grote waarde.
Zo kwamen we met een aantal mensen waaronder Bernadette en Vader Bernard samen met de intentie haar werk verder te zetten.
We willen echter de traditie om in het voorjaar samen te schilderen niet onderbreken en het zaadje dat Agnes destijds plantte mag niet verloren gaan.
Vanaf 2013 werkte het iconenatelier van de Heilige Johannes van Damascus verder samen met het iconenatelier van de Heilige Johannes de Theoloog in Bayeux, Frankrijk.
De 1e cursus in een nieuwe reeks ging er door van maandag 13 tot vrijdag 24 mei 2013, en dit onder begeleiding van Georges Farias, een leermeester die werkte volgens de methode die wij gewoon zijn.
Over Georges Farrias:
Georges Farrias
Georges heeft zelf een iconenatelier in Frankrijk en heeft ook een aantal prachige restauraties op zijn curriculum staan. Als iconograaf en frescoschilder, maakt hij een brug tussen het oosten en het westen door iconen en fresco’s te maken in de zuivere Byzantijnse en Romaanse traditie, die waarlijk een venster zijn met uitzicht op het goddelijke en de daaraan verbonden mysteries waar wij actief over contempleren in een intiem samengaan van kunst en theologie.
De iconen die men heeft leren schrijven zijn deze van “de Alheilige Moeder Gods”, “De Moeder Gods van het teken”, de heilige Johannes de Theoloog en de Heilige Profeet Elias.
Er volgende ook nog een 2e cursus o.l.v. Georges Farias welke door ging van maandag 12 mei tot en met dinsdag 20 mei 2014.
Vanaf 2015 werkt ons iconenatelier nu samen en onder leiding van de iconograaf Tsvetelina Maximova uit Bulgarije.
Vanaf 2015 wordt de iconencursus nu verder geleid onder Mevrouw Tsvetelina Maximova uit Bulgarije.
Reeds meerdere keren was zij op verschillende plaatsen in België te gast en een aantal van onze leerlingen hadden reeds een cursus bij haar gevolgd. We waren dan ook heel blij dat zij aanvaard had om als leerares iconografie het iconenatelier van de Heilige Johannes van Damascus te Brugge verder te leiden.
Over Tzvetlina Maximova: Ze zag het levenslicht in 1966 te Vratsa in Bulgarije.
Zij behaalde een graduaat in het College voor toegepaste kunsten van Sofia in 1985 en gradueerde aan de universiteit van de Heiligen Kyrillos en Methodios te Veliko Tarnovo in de schildersklas van Professor Alexander Terziev met een Masters Graad in 1991.
Zij volgde speciale cursussen Iconografie in Bistritsa in Roemenië georganiseerd door de de Balkan Orthodox Young Association in 1999. Zij werd lid van de Vereniging van Bulgaarse Kunstenaars, Afdeling Schilderen in 2004 en van de Kunst Groep Duppini in 2000. Zij haalde de eerste prijs voor Iconografie op een internationale wedstrijd “2000 jaren onder de Ster van Bethlehem” in Odessa, Oekraïne in 1999. Sinds 2004 is zij Lector van Iconografie in Kruispunt in Denderleeuw, België. Sinds 1992 nam zij deel aan zo wat 48 generale tentoonstellingen in Bulgarije, Portugal, Duistland, Argentinië, Luxemburg, Oekraïne, België, Kroatië, Italië, Frankrijk en Polen. Zij stelde ook zes maal alleen tentoon, en vele malen samen met de Duppini Kunstgroep. Ze nam deel aan vele groepstentoonstellingen, symposia, visuele kunstprojecten in Bulgarije en andere landen. Zij houdt zich vooral bezig met het aanbrengen van iconen op wanden.
Sinds 2015 werkt ons iconenatelier nu verder o.l.v. Tsvetelina Maximova.
Zo vond de eerste cursus plaats onder haar begeleiding van maandag 5 oktober 2015 t.e.m. zaterdag 10 oktober. Sinds dan heeft ze nu ieder jaar 1 en zelfs soms twee cursussen per jaar.
Voor meer informatie over de Iconen cursussen kan u terecht bij:
Bernadette Goethals: Tel : 0486 90 25 50
of bij Vader Bernard Peckstadt: Tel. 0476 499 577
Of u kan ons e-mail sturen op volgend mailadres: iconenatelier.brugge@gmail.com