Op zaterdag 29 maart 2025 vierde Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België en Exarch van Nederland en Luxemburg de zegendienst en de eerste Goddelijke Liturgie naar aanleiding van de heropening van de kerk van de Oekraïense parochie van de Bescherming van de Moeder Gods en de Heilige Lucas van Simferopol de Geneesheer in de regio Boussoit, nabij de stad Bergen in België, en dit omringd door priesters en diakens van het aartsbisdom en Vader Epiphanios Kamianovych, diaken van het patriarchaat.
Op dezelfde dag vond ook de priesterwijding van diaken Marc Tsubera plaats. Vader Marc, die twee weken geleden tot diaken werd gewijd, zal als onderdeel van zijn priesterlijke taak de leiding over deze Oekraïenstalige parochie op zich nemen alsook de pastorale zorg voor de Oekraïense vluchtelingen.
Kort voor zijn priesterwijding hield Vader Marc een korte toespraak waarin hij Zijne Eminentie bedankte voor zijn vaderlijke liefde, steun en vertrouwen in hem en in degenen die hem hadden geholpen bij het nemen van deze grote beslissing om God en de mensen te dienen door het priesterschap. Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België benadrukte in zijn homilie tot de gewijde priester het volgende:
“U bent oorspronkelijk uit Oekraïne afkomstig en u bent het met uw echtgenote eens geworden om hierheen te komen om naast andere taken ook de zorg voor duizenden Oekraïense vluchtelingen in Wallonië op u te nemen. Het is een nobele en belangrijke plicht. Het spreekt voor zich dat deze mensen hun land ontvluchtten vanwege de oorlog en veel pijn, verdriet en nostalgie ervaren. Ze hebben een oase van vrede en goede spirituele steun nodig. We kunnen ons geen betere plek voorstellen dan deze, waar 60 jaar geleden orthodoxe mensen uit Oekraïne een kapel stichtten. Ze kwamen hier na de Tweede Wereldoorlog en stichtten in 1948 een parochie gewijd aan de Heilige Bescherming van de Moeder Gods. Veel priesters hebben daar hun ambt vervuld totdat er ongeveer vijf jaar geleden nog maar twee gelovigen waren. Een van hen verhuisde naar een verzorgingstehuis en stierf later; de andere is hier gebleven en is blij dat het parochieleven vandaag de dag nieuw leven wordt ingeblazen. Dankzij de steun van veel mensen en onze eigen parochies konden we dit gebouw renoveren, niet alleen de kerk, maar ook de parochiezaal voor bijeenkomsten en catechese, en de pastorie voor de priester.
Naast de Moeder Gods vragen wij nu ook de Heilige Lucas de Geneesheer, aartsbisschop van Simferopol, om de bescherming van deze historische parochie en onze gelovigen te waarborgen. Wees vooral een gemeenschap van gebed en geef niet toe aan de verleiding om een nationalistische gemeenschap te worden. Nationalisme wordt door de Orthodoxe Kerk veroordeeld als ketterij. Een parochie moet openstaan voor alle gelovigen, ongeacht hun afkomst.
U hebt een goede theologische opleiding gevolgd en leert nu de taal van Voltaire, het Frans. Wees nederig en wees niet bang! De Genade die u nu ontvangt, zal compenseren wat u nog mist! U dient de Kerk altijd te dienen in een geest van dankbaarheid jegens het Oecumenisch Patriarchaat, dat u in zijn geestelijkheid heeft opgenomen en dat waakt over de eenheid van de orthodoxie in de hele wereld. Moge u altijd waardig blijven en trots zijn om deel uit te maken van de geestelijkheid van de Eerste Troon.”
Op het einde van de Goddelijke Liturgie bedankte de Metropoliet het koor van de Poolstalige parochie van het aartsbisdom voor de prachtige liederen waarmee deze speciale dag in het leven van de parochie van Boussoit werd opgeluisterd.
Dit belangrijke moment voor de nieuwe parochie werd gevierd met de aanwezigheid van een lid van het Waalse Parlement, een vertegenwoordiger van de Oekraïense ambassade en een aantal gelovigen die bijeenkwamen om te bidden voor de spirituele vooruitgang van de nieuwe geestelijke en voor het spirituele welzijn van deze nieuwe parochie. Na het uitdelen van het gezegende brood volgde een receptie in de parochiezaal naast de kerk.
Geschiedenis van de parochie
De laatste wereldoorlog (1939-1945) dwong honderdduizenden jonge Oekraïners tot dwangarbeid in Duitsland. Zij behoorden tot de 12 miljoen jongeren van verschillende nationaliteiten die door de Duitse autoriteiten gerekruteerd werden onder dwang. In mei 1945 was er chaos in Duitsland. Duizenden dwangarbeiders waren blij dat ze weer naar huis konden, terwijl anderen op de vlucht waren voor de komst van Russische troepen in Centraal- en West-Europa.
In die tijd deden grote West-Europese industriëlen een beroep op Oekraïense arbeiders in Duitsland die aarzelden om terug te keren naar hun thuisland. Belgische werkgevers stuurden vertegenwoordigers naar Duitse kampen om arbeiders te rekruteren voor de mijnen, steengroeven en de metaalindustrie. Zo tekenen veel Oekraïners een arbeidscontract van twee jaar in de mijnen in België. Twintigduizend Oekraïners kwamen op die manier naar België.
Met de hulp van de directie van de plaatselijke mijn werd in 1948 de Parochie van de Bescherming van de Moeder Gods opgericht, onder leiding van aartspriester Ivan Bachinsky. Deze parochie maakte deel uit van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk in de Diaspora (nu onder het Oecumenisch Patriarchaat). De parochieraad besloot een gebouw te kopen in Boussoit (tussen Mons en Pèronnes) waar de kleine kerk en een vergaderzaal gehuisvest zouden worden. Sindsdien bidden de Oekraïense gelovigen uit de regio hier tot God. De kapel werd in oktober 1965 ingewijd. Na de dood van pater Ivan Bachinsky in 1972 werd aartspriester Boris Chainiewsky (Frankrijk) aangesteld als priester. In 1982 werd priester Ioan Derewianka aangesteld om de diensten in de parochie van Boussoit te leiden. Later, in 1991, werd hij bisschop en werd hij, samen met andere hiërarchen van de Oekraïense diaspora, opgenomen in de canonieke jurisdictie van het Oecumenisch Patriarchaat (1995). Hij kreeg de titel van bisschop van Parnassos.
In de Kerk van de Bescherming van de Moeder Gods in Boussoit werden een groot aantal dopen en huwelijken voltrokken. Er zijn drie generaties gepasseerd. In 2019 waren er nog maar 2 parochianen over. Op advies van bisschop Ioan van Parnassos werden de parochie en de kerk toevertrouwd aan Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België en Exarch van Nederland en Luxemburg. Hij is degene die vandaag de dag de leiding heeft over de rechtspersoon die eigenaar is van het gebouw. Alle documenten werden aan hem overgedragen via aartspriester Boris Chainiewsky.
Toen de kleine kerk aan Metropoliet Athenagoras werd toevertrouwd, wist hij niet wat hij ermee moest aanvangen. Maar wie had kunnen bedenken dat er in Oekraïne oorlog zou uitbreken en dat duizenden Oekraïners hun land zouden ontvluchten en zich onder andere in België zouden vestigen? Het kleine kerkje verkeert in een bedenkelijke staat, maar na renovatie zal het heel nuttig zijn voor de spirituele ondersteuning van de vluchtelingen. Op de eerste verdieping is ook een klein appartement ingericht, waar de rector met zijn gezin woont.
(vertaling Guido V.)
