TROOSTWOORDEN
BIJ HET BEGIN VAN DE GROTE WEEK
VAN Z.A. De OECUMENISCHE PATRIARCH
BARTHOLOMEOS
– Homilie na de vespers van Palmzondag –
11 april 2020
Broeders en kinderen in de Heer,
Opnieuw is de Heilige en Grote Vastentijd tot een einde gekomen. Op zaterdag vierden we met vreugde de opstanding van de intieme vriend van Christus, Lazarus, die als prefiguratie van de “gemeenschappelijke verrijzenis dient”. Zondag genieten we van het feest van Palmzondag, wanneer we zullen zingen: “Gezegend zijt Gij die komt in de naam des Heren. Hosanna in de hoge!”
We gaan de Heilige en Grote Week in met compassie en nederigheid, nadat we de loop van een Grote Vastenperiode hebben doorlopen die anders was dan de vorige. De heersende pandemie heeft ons dagelijks en kerkelijk leven danig veranderd. Onze kerken zijn gesloten. De Heilige smaak van het Heilig Avondmaal, de Heilige communie, ontbreekt aan onze zintuigen. We zien het gezicht van onze broeders en zusters in de kerk niet. We zijn verstoken van de ontroerende diensten en de geur van wierook. Dit alles roept zeker een gevoel van vervreemding op. We blijven in ons huis om ons te beschermen tegen het dodelijke virus; we zijn afwezig in “het huis van de Vader” in wie we ons als orthodoxe niet alleen “thuis” voelen, maar welke “ons thuis” is.
Desalniettemin waren wij genoodzaakt deze kwellende beslissing te nemen en deze regels ook te laten gelden voor de Goede Week, voor de bescherming van iedereen, zonder enige uitzondering.
De mantel van de Patriarch had jullie leven weer moeten bedekken, zoals dit sinds mensenheugenis plaats vindt in de geschiedenis van de Martellaarstroon van Constantinopel.
Beste broeders en kinderen, u moet er zeker van zijn dat als u gekwetst wordt door de gesloten kerken, uw patriarch in nood verkeert en verontrust is. Maar ik verzeker u dat het niet anders kan. In deze kritieke tijd van de pandemie stellen artsen en medische geleerden de verplichte maatregelen voor die door de staat worden opgelegd. Ook wij moeten bijdragen aan de bescherming van onze buren.
Natuurlijk bidden wij tot de God van de liefde, de Geneesheer van onze ziel en ons lichaam, dat Hij de zieken in hun lijden versterkt en het moeilijke werk van de artsen, de verpleegkundigen en al degenen die zich opofferen om dit immense probleem aan te pakken, ondersteunt. Deze ongekende crisis heeft de kracht en de waarde van de liefde en de solidariteit blootgelegd, die alle menselijke normen overstijgen en het zegel van de Goddelijke genade dragen.
We moeten erkennen en aanvaarden dat deze maatregelen ons geloof niet aantasten. Ze doen helemaal niets af aan de centrale plaats die Tempel inneemt of van zijn heilige diensten in het leven van onze gelovigen. Deze tijdelijke beperkende maatregelen zijn geen beslissingen tegen de Kerk. Ze hebben geen betrekking op onze identiteit als gelovigen, maar alleen op onze identiteit als mensen die “vlees dragen en in de wereld wonen”.
Inderdaad, ook wij blijven deze buitengewone maatregelen consequent uitvoeren. In onze Traditie is Pascha niet de enige “gekozen en heilige dag”: het hele leven van de Kerk is Pascha. De verrijzenis is “de glorie van de Kerk” en “de schatkamer van het Koninkrijk”.
De Opstanding is het hele geloof, de ethos en de cultuur van de Orthodoxie. Elke Goddelijke Liturgie is Pascha. De opstanding is elke nederige kapel, elke heilige tempel. De Heiligen en Martelaren van het geloof, de heilige iconen die we vereren, evenals elke daad van liefde en naastenliefde: dit alles ademt de geur van de Opstanding. Het leven van onze gelovigen is een dagelijkse Pascha. We kennen de betekenis van de Opstanding omdat we de betekenis van het Kruis kennen. Wij zijn de Kerk van het Kruis en de Opstanding. We hebben ervaring met het Kruis en de smaak van de Opstanding en daarom verkondigen we op klinkende wijze: “Zie, door het Kruis is de vreugde van de gehele wereld binnengedrongen”.
Zo zullen deze Heilige Week en Pascha, geliefde Christenen, uw Patriarch en de geestelijken van de Phanar intensiever voor u allen bidden. Hier, in het grote klooster van de Orthodoxie, zullen wij uw namen met liefde neerleggen in de Beker des Levens. Jullie zijn “degenen die om legitieme redenen afwezig zijn”, waarvoor we de Heer smeken: “Red, o Heer, Uw volk en zegen Uw erfenis.”
U zal het “Heilige Licht” niet door de kaars op Pascha ontvangen, maar het zal nog steeds uw hart opwekken. Open uw hart op die stralende Nacht van de Opstanding, zodat het licht van de slapeloze lantaarn van de Heilige Grote Kerk van Christus in uw hart kan schijnen. Maak u vrijelijk “leeg” om verlicht te worden door het ontluikende licht van de opgestane Christus. En dan wordt u eveneens “het licht van de wereld”, zoals onze Heer wenst voor hen die Hem volgen.
De Heilige Week opent zich voor ons: zie, de Bruidegom komt. Zie, wij stijgen op naar Jeruzalem, terwijl de Heer afdaalt om gekruisigd te worden. Vandaag hangt Hij aan het kruis. We zingen Uw hymnen Uw reddende passie, o Christus en we verheerlijken Uw opstanding. De extreme nederigheid van het Kruis brengt de overwinning van de Koning van de glorie. Wij wensen u allen een vruchtbare strijd, een gunstige reis met Christus op de verlossende weg van het Kruis en de Opstanding.
Nog vele jaren voor iedereen! En een gezegend Pascha!
Fanar, Vespers Palmzondag 2020
† Bartholomeos van Constantinopel
