Op die frisse zaterdag ochtend van 19 januari was de zon, na tal van mistige dagen, weerom verschenen. Aan een azuur blauwe hemel goot zij haar eerste milde stralen uit over het West-Vlaamse polderland, en over het orthodox klooster van Pervijze, toegewijd aan “de Moeder Gods Troosteres der Bedroefden”. Van ver was het spitse torentje te zien. Toen wij er aankwamen stonden talloze auto’s geparkeerd aan beide kanten van de baan. En in de Kerk stonden mensen tot in het portaal, en eveneens in de zaal ernaast (waar de dienst op een groot scherm zou geprojecteerd worden).
Doorheen de dichte menigte zocht ik mij een toegang naar het midden van de Kerk. Daar lag het lichaam van Vader Thomas, mooi opgebaard in een blankhouten kist, omringd door bloemen. Zijn gelaat straalde vrede uit, alsof hij biddend in een diepe slaap was verzonken, wachtend op de ontmoeting met zijn Heer en God Jezus Christus. De uitvaartdienst werd voorgezeten door Zijn Eminentie Aartsbisschop Simon. Hiëromonnik Johan, als nieuwe Abt van het klooster en opvolger van Vader Thomas, opende met luide stem de dienst.
En onmiddellijk daarop zong het koor en de ganse gemeenschap het Trisagion; het drievoudig Engelen-lied:
“Heilige God, Heilige Sterke, Heilige Onsterfelijke, ontferm U over ons”.
In deze sfeer en in het besef van Gods aanwezigheid, en die der zingende Serafijnen en Cherubijnen, begon nu de mooie uitvaartdienst: psalmen, hymnen, gezangen, af en toe onderbroken door de steeds weerkerende smeekbede:
“Heer, schenk aan de ziel van uw ontslapen dienaar Archimandriet Thomas uw vrede, in de plaats van licht, de plaats van vreugde, de plaats van verkwikking, waar alle smart, droefheid en tranen verdreven zijn.”
De brief van de heilige apostel Paulus, door Vader Abt Johan voorgelezen, kwam deze herhaalde smeekbede op ontroerende wijze bevestigen:
“Broeders, wij willen u niet in de onwetendheid laten over de ontslapenen, opdat gij niet bedroefd zoudt zijn zoals de anderen die geen hoop hebben. Want, zoals wij geloven: als Jezus Christus is gestorven en verrezen, dan zal God ook hen die in gemeenschap met Jezus ontslapen zijn, ook hen meevoeren ten hemel”. (I Thess. 4. 13-14).
Onmiddellijk daarna kwamen de woorden van Jezus zelf deze uitspraak van Paulus nog duidelijker bevestigen. Vladica Simon, Russisch aartsbisschop, las uit het Evangelie van Johannes:
“Amen, Amen, Ik zeg u: wie naar mijn woord hoort, en gelooft in Hem die Mij gezonden heeft, heeft het eeuwig leven, en komt niet in het oordeel, maar is van de dood overgegaan tot het leven. Amen, Amen, Ik zeg u: het uur komt, en het is nu aangebroken, dat de doden de stem van de Zoon Gods zullen horen, en ernaar luisteren, zij zullen leven!” (Johannes 5. 24 en volgende).
Terwijl deze woorden gedurende de rest van de lange dienst in onze harten bleven naklinken, werden allen uitgenodigd tot de “afscheidskus” aan Vader Thomas. Terwijl het koor de droefheid van dit afscheid en de broosheid van het aardse leven bezong, kwamen tegen ’t einde van deze treurzang gaandeweg de hoopvolle vreugde-tonen:
“Zalig die Gij, Heer, hebt uitverkoren en bij U hebt opgenomen”. “Zijn gedachtenis zal blijven, van geslacht tot geslacht”.
Terwijl de kist daarna naar het kerkhof, in de tuin naast de Kerk, werd gedragen, zong het koor opnieuw het Trisagion, traag, plechtig, eerbiedig. En nadat de kist in de aarde was neergelegd weerklonk het vreugdevol
Paastroparion:
“Ja Christus is verrezen uit de dood, door Zijn dood overwon Hij de dood. Aan hen die liggen in het graf heeft Hij het leven geschonken”.
Eeuwige Gedachtenis, eeuwige Gedachtenis, eeuwige Gedachtenis
Vader Thomas, bij zijn ontslapen 11 januari 2019
dienst der overleden 19 januari 2019.
Geliefde broeders en zusters,
Met deze oprechte woorden heeft vader Thomas u vele malen aangesproken en het waren geen geveinsde woorden. Zijn liefde ging en gaat nu nog steeds uit naar God, de broeders, de mensen uit de parochie en de zovelen die hier troost en bemoediging zochten alsook het klooster en de kerk.
Ik zelf ken vader Thomas van de jaren zeventig toen hij bewust het orthodoxe klooster van de H. Johannes de Voorloper binnentrad en af en toe een halte naam op doorreis met bisschop Jacob en vader Adriaan van Den Haag in het cisterciënzerklooster van Sint-Sixtus.
Hij had een schat gevonden in de orthodoxe kerk en zal die nimmer of te nooit meer loslaten.
Begeesterd door de vaders van de kerk, verwierf hij een schat van kennis en door een authentiek monastiek ideaal heeft hij dit beleefd en waar gemaakt.
Teruggekeerd of liever weer thuisgekomen in de streek van bachten de kupe heeft hij hier op deze plaats een nieuw fundament gelegd en stichtte hier een klooster. Zowaar een schuilplaats en een stal voor dieren. En het eerste wat men doet als men zijn intrek wil nemen in een stal is deze uitmesten.
Zo is het ook voor de mens: eerst je eigen stal uitmesten om daarna deze mooi te kunnen inrichten. En zie het resultaat. Maar vader was geen pocher, en ook geen boffer ( in het West-Vlaams) Wel een noeste werker waarbij niets te veel was om de schoonheid en de luister van het huis van God in te richten met smaak en inzicht.
Hij heeft de eenzaamheid geproefd en gesmaakt,
Hij heeft de broederliefde gepredikt en beleefd,
Hij heeft de orthodoxe kerk bemind en gestalte gegeven.
Hij heeft vertaald en verbeterd om de schatten van de orthodoxe kerk te ontsluiten.
Hij heeft geschonken aan zij die oprecht arm zijn (denk maar aan de stichting in Peru)
Hij kon geen onrecht verdragen en kwam op voor ieder die onrecht werd aangedaan.
Hij verkoos een versleten pij boven een nieuwe.
Hij bediende de tafel met heerlijke spijzen nadat hij de altaartafel had bereid
en spiritueel voedsel had aangereikt.
Hij heeft het rechte pad gekozen zonder zich te wringen in bochten.
Hij heeft advies en troost geschonken aan ieder die kwam en wilde luisteren naar zijn woorden. Want als er een talent is die in het oog springt, is de gave van het woord dat hij heeft in zijn homilieën en in zijn conferenties.
Vader Thomas bij de diakenwijding Vader Bernard – 19 juli 2003
Een paar jaar geleden sprak hij in de orthodoxe parochie van de heilige Amandus ons toe aan het begin van de grote vasten: De vasten is als in een bootje stappen; en om deze boot te besturen hebben we twee middelen: Twee roeispanen; het gebed en het vasten. De tocht is niet gemakkelijk in de stormen van ons hedendaagse leven, maar houdt moed en je bereikt het doel van de heerlijke Opstanding.
Soms wakker schuddend, met een duidelijke en oprechte evangelische boodschap. Ik hoop dat de vele preken ooit eens gepubliceerd worden in een lijvig boek. En als ik hem zou omschrijven dan zou ik hem omschrijven als een wilde kastanjebolster die kon prikken maar met een kern die zacht en nederig is.
Ja, de orthodoxe kerk heeft een nieuwe ster schitteren in deze wereld. Want alle relieken die vader verzameld heeft en die hier aanwezig zijn, zijn onze sterren die schitteren door hun concrete werkzaamheid.
Uw gedachtenis zij als een eeuwige ster die straalt in het koor der monniken die ons zijn voorgegaan.
Vader Pius Pauwelyn
Vader Johan met Z.E. Metropoliet Athenagoras en Vader Bernard
