Erfgoedcollectie van onze Brugse
Orthodoxe Kerk
op www.erfgoedinzicht.be
dankzij vrijwilligers

Erfgoedcel Brugge zet in op de zorg voor het erfgoed van de Brugse kerken. In 2014 werden 23 vrijwilligers met een hart voor religieus erfgoed gezocht én gevonden. Zij hebben zich in 2015 ingezet voor de collectie-inventarisatie in de Sint-Gilliskerk en de Orthodoxe Kerk HH. Konstantijn en Helena.

De Orthodoxe gemeenschap in Brugge bestaat ondertussen 20 jaar. Ze is sinds 2007 gehuisvest in de voormalige Sint-Joostkapel (Ezelstraat 83-85). Alle voorwerpen – zowel in de kerk, het heiligdom als de sacristie – werden geïnventariseerd. Gaande van metaal over iconen tot textiel.

De Heer Renaat Landuyt, Burgemeester van Brugge met Aartspriester Bernard Peckstadt, rector van de Orthodoxe parochie van Brugge en met Mevrouw Myriam Vanlerberghe, gedeputeerde van de Provincie West-Vlaanderen – Dienst Cultuur

Elke vrijwilliger had hierbij zijn/haar specifieke taak. De provinciale depotconsulenten stonden mee in voor de opleiding van de vrijwilligers. De consulent religieus erfgoed van Musea Brugge begeleidde de vrijwilligers bij elke stap van de inventarisatie, gaande van meten, over nummeren tot digitaal registreren en fotograferen. De rector van de Orthodoxe Parochie Brugge Bernard Peckstadt gaf samen met twee parochieassistenten de nodige uitleg over hoe bepaalde zaken tijdens de erediensten gebruikt worden, wat hun juiste benaming is…

Na zes maanden lang elke maandag te zijn samengekomen, was eind juni 2015 de inventarisatie een feit. Niet minder dan 260 voorwerpen kwamen door de handen van de vrijwilligers. In de daarop volgende maanden werden de foto’s gekoppeld aan de beschrijvingen, alle beschrijvingen nagezien en eventueel verbeterd. De Orthodoxe kerk maakte vervolgens een keuze welke voorwerpen aan het brede publiek getoond worden.

DSC_0423

Livia Snauwaert, depotconsulent registratie bij de provincie West-Vlaanderen, Christoph Coevoet, applicatieheerder bij de Provincie West-Vlaanderen, Lothar Casteleyn, Coördinator Erfgoedbeleid – Erfgoedcel Brugge en Benoit Kervyn, Consulent religieus erfgoed bij de stad Brugge – dienst musea

Dat kan vanaf vandaag op www.erfgoedinzicht.be – het vernieuwde provinciale erfgoedportaal. Erfgoedinzicht is ook een interprovinciaal netwerk dat het in kaart brengen van, de zorg voor en de bekendmaking van het erfgoed in Oost- en West-Vlaanderen stimuleert. Het is bovendien de allereerste keer in Vlaanderen dat een erfgoedcollectie van de Orthodoxe geloofsgemeenschap virtueel raadpleegbaar is.

DSC_0464

Tijdens de receptie bij de voorstelling van de nieuwe web-site van Ergoedinzicht.be en de inventarisatie van de liturgische voorwerpen van onze Orthodoxe kerk van Brugge

Tenslotte geven we graag nog een veelzeggende bedenking van één van de vrijwilligers mee: ‘Sinds we dit doen, kijk ik met andere ogen naar religieus erfgoed. Elk object nodigt uit om het verhaal erachter te kennen, de voorgestelde iconografie er van te begrijpen, de gebruikte techniek dichterbij te bekijken. Kortom, dit vrijwilligerswerk biedt op vele vlakken een meerwaarde’.

Link naar de collectieontsluiting: KLIK HIER

Zie link voor berichtgeving FARO, steunpunt cultureel erfgoed, rond de inventarisatie: KLIK HIER

Toespraak: Verwelkoming en voorstelling erfgoedcollectie van de Orthodoxe Parochie
van de HH. Konstantijn & Helena, Brugge

door Aartspriester Bernard Peckstadt

Geachte mevrouw Vanlerberghe, gedeputeerde voor Cultuur van de provincie West-Vlaanderen,
Geachte heer Landuyt, burgemeester van de stad Brugge,
Geachte medewerkers van de provincie West-Vlaanderen en van de stad Brugge,
Geachte dames en heren vrijwilligers,
Geachte vrienden en sympathisanten,

DSC_0440

Vader Bernard tijdens zijn toespraak

 Het is mij een groot genoegen u hier te verwelkomen in onze orthodoxe kerk in Brugge ter gelegenheid van de voorstelling van de inventarisatie van de liturgische voorwerpen. Deze nieuwe collectie op www.erfgoedinzicht.be toont aan dat erfgoed meer is dan het beheer van antieke of oude materialen. Deze collectiepresentatie bevat het levende erfgoed dat onze parochie in haar twintigjarig bestaan verzameld heeft.

De inventarisatie van dit orthodoxe liturgische materiaal stelde de depotconsulenten van de Provincie West-Vlaanderen voor een nieuwe uitdaging. Een aantal religieuze voorwerpen worden (of werden) ook in de Rooms-katholieke kerk gebruikt, zij het vaak onder een andere naam. Daarnaast gebruikt de orthodoxe kerk heel wat andere attributen, die in het Westen niet of nauwelijks bekend zijn. Die moesten één voor één beschreven worden, opgemeten en in beeld gebracht.

 Al deze voorwerpen worden nog steeds gebruikt: het zijn geen dode voorwerpen die geen doel meer hebben en daardoor het kerkgebouw dreigen te reduceren tot een museum. Onze orthodoxe kerk is trouw gebleven aan alle rituelen in de eredienst. Het woord “orthodox” betekent “recht in de leer, in het geloof, in de traditie”. Onze orthodoxe kerk, dat wil zeggen, het gelovige godsvolk, is gehecht aan tradities die soms al vanuit de apostolische tijd stammen en die wij generatie op generatie doorgeven. In de rituelen van de orthodoxe kerk worden liturgische voorwerpen in hun volle symboliek levend houden.

DSC_0431

Vooraan De Heer Renaat Landuyt, Burgemeester van de stad Brugge en Mevrouw Myriam Vanlerberghe, gedeputeerde van de Provincie West-Vlaanderen – Dienst Cultuur

In een orthodoxe kerk springen de iconostase, de iconenwand, en de rijke fresco’s het meest in het oog. Deze iconenwand werd in Griekenland met de hand gesculpteerd. De fresco’s zijn van de hand van de Russische iconenschilder Yaroslav Dobrinine. Hij schilderde meer dan een jaar aan dit monumentale iconenprogramma. Vooraan in de apsis ziet u de Moeder Gods van het Teken (de Theotokos Platytera – weidser dan de Hemelen); hierboven de uitreiking van de Heilige Communie onder de gedaanten brood en wijn; en rondom in het katholikon enkele grote feesten van het liturgisch jaar. Onderaan spreken heiligen ons aan.

De koorstoelen zijn vervaardigd naar een model van een klooster op de Heilige Athosberg. Handwerk zijn ook de proskinitaria of de iconenstaanders waarop de iconen geplaatst zijn die door de gelovigen vereerd worden, en de bisschopstroon die tijdens pontificale vieringen een centrale plaats inneemt. Vele iconen kregen vooraan in het Heiligdom een plaats.

Ook voorwerpen in edelmetaal zijn talrijk aanwezig. In het midden van de kerk hangt de grote luster of polyeleos – wat betekent “vol barmhartigheid”. Deze luster is gemaakt uit massief koper en heeft een totaal gewicht van 160 kg. In de luster zijn ook zestien iconen aangebracht. Daarnaast wordt in de liturgie heel wat klein materiaal gebruikt: heilige vaten, het evangelieboek, een zegenkruis, kandelaars, Cherubijnen …

Zoals in de Rooms-katholieke kerk bepaalt het feest of de periode van het kerkelijke jaar – het indict – de kleur van liturgische gewaden en liturgische doeken. De doeken onder de iconen en op het Heilig Altaar zijn bijvoorbeeld blauw, omdat wij onlangs het grote feest hebben gevierd van de doop van Christus in de Jordaan.

Veel van deze liturgische voorwerpen konden we verzamelen dankzij het mecenaat van gelovigen en sympathisanten. Heel wat liturgische voorwerpen kregen we als geschenk van onze gelovigen, bijvoorbeeld deze zilveren kelk en diskos, alsook dit prachtig zegenkruis met email verrijkt. De iconen in de iconostase en de fresco’s werden bekostigd met giften van gelovigen. De koorstoelen zijn het werk van de leerlingen van het Vrij Technisch Instituut van Diksmuide.

DSC_0446

Aartspriester Bernard Peckstadt samen met Mevrouw Myriam Vanlerberghe van de Provincie West-Vlaanderen

Toch danken we een aanzienlijk deel van de collectie aan de subsidies die we van de Provincie West-Vlaanderen ontvingen. Wij willen hiervoor speciaal mevrouw de gedeputeerde Myriam Van Lerberghe danken, die de provincie vertegenwoordigt, en ook haar vele medewerkers, voor hun vertrouwen in onze projecten en ons werk.

Ook wil ik woorden van dank richten aan de stad Brugge, vertegenwoordigd door de heer burgemeester Renaat Landuyt. De goede samenwerking met de stad Brugge, meer bepaald met onze huiseigenaar het OCMW, heeft het ons mogelijk gemaakt onze parochie te verrijken met deze schitterende kerk.

DSC_0443

De Heer Renaat Landuyt, Burgemeester van de stad Brugge en Mevrouw Myriam Vanlerberghe, gedeputeerde van de Provincie West-Vlaanderen – Dienst Cultuur samen met de medewerkers van de Provincie West-Vlaanderen en de stad Brugge alsook de gedreven groep vrijwilligers.

Een dankwoord tenslotte voor de medewerkers van de provincie en van de stad Brugge die instonden voor de de inventarisatie van onze kerkschatten. En in het bijzonder de heer Benoit Kervyn, consulent religieus erfgoed, en de ploeg vrijwilligers van Erfgoedcel Brugge. Het was een monnikenwerk om alle materialen bijeen te brengen, te benoemen, te meten, te beschrijven, te fotograferen. Ik heb een groep gedreven en enthousiaste mensen leren kennen, die met grote toewijding samenwerkten om dit prachtige initiatief tot een goed einde te brengen. Woorden schieten te kort om onze waardering voor dit titanenwerk uit te spreken.

Bernard Peckstadt

rector van de Orthodoxe Parochie Brugge

 

 

©2015 Orthodoxe Parochie Brugge.
Top
Zoeken: